Cuộc đối đầu Obama - Bloomberg

Cảnh sát đối mặt với những người biểu tình “Chiếm lấy Phố Wall” trên cầu Brooklyn vào đầu tháng 10 - Ảnh: Reuters

Trang web của cuộc biểu tình “Chiếm lấy Phố Wall” tự giới thiệu về mình như sau: “Chiếm lấy Phố Wall là một phong trào nhân dân vì dân chủ, bắt đầu ở Mỹ từ hôm 17-9 bằng việc cắm trại ở khu tài chính thành phố New York. Được gợi ý bởi cuộc nổi dậy của người Ai Cập ở quảng trường Tahrir cùng các cuộc cắm trại tương tự của người Tây Ban Nha, chúng tôi nguyện chấm dứt sự băng hoại vì tiền của chế độ dân chủ của chúng ta…”.

Thông điệp mà họ đưa ra hôm 17-9 ấy tỏ rõ đó là “một lời kêu gọi làm cách mạng. Chúng tôi muốn tự do cho mọi người, bất luận nhân thân như thế nào, do lẽ chúng tôi là toàn thể nhân dân, và cũng chẳng cần có lý do gì khác. Quyền tự do này đã bị tước đi một cách rộng rãi từ nhân dân… 

Người ta nói rằng tiền đứng ngoài chính trị. Trong thực tế, chúng tôi quả quyết tiền luôn là một phần của hệ thống chính trị tư bản chủ nghĩa. Một hệ thống dựa trên sự tồn tại giữa những người có của và những người chẳng có gì, trong đó sự bất bình đẳng là ngay trong hệ thống, sẽ không tránh khỏi dẫn đến một tình thế mà những người có của sẽ phải tìm một cách nào đó để trị vì, hoặc là bằng đao kiếm hoặc bằng đồng tiền (1)”.

Tại sao họ đòi “làm cách mạng”? Câu trả lời là họ không còn đủ kiên nhẫn đợi cải cách bầu cử, cải cách chế độ nữa do lẽ cải cách như thế vẫn là “lờ đi không biết đến những nguyên nhân đã cho phép một hệ thống như thế xuất hiện”. Cội nguồn của sự bất công ấy chính là “các tập đoàn (kinh tế) vốn luôn kiểm soát xã hội, kiểm soát kinh tế, và điều này sẽ cho phép các tập đoàn đó kiểm soát chính trị”. 

Đối với họ, “nhà nước và các tập đoàn (kinh tế) là hai mặt của cùng một cơ cấu quyền lực áp bức”, báo chí bóp méo mọi sự hầu bảo toàn quyền lực đó, xúi giục người dân này chống lại người dân kia hầu tiếp tục lưu lại quyền hành”…

Và họ kêu gọi “người lao động, không chỉ đình công, mà còn chiếm lấy chỗ làm, tự tổ chức với nhau; sinh viên, giáo chức cùng nhau học tập, dạy dỗ nhau, chứ không chỉ thầy dạy trò; chiếm lấy lớp học và cùng nhau giải phóng tâm hồn; người dân tổ chức chiếm lấy các tòa nhà hay mảnh đất bị kẻ đầu cơ bỏ hoang”. 

“Chiếm lấy phố Wall" thật sự là ai?

Họ tự nhận là “99% dân số”, 1% kia là các thế lực đang khống chế tài chính Mỹ, trong đó có Ngân hàng đầu tư Goldman Sachs, FED…, giới tài phiệt đã gây ra cuộc khủng hoảng tài chính nước Mỹ bắt đầu từ năm 2008, và nay họ không giữ im lặng được nữa.

Đúng là giới tài phiệt đang là 1% dân số nắm giữ tài chính Mỹ trong tay như họ tố cáo, song liệu những người “chiếm lấy Phố Wall” đó có hội đủ tính đại diện cho 99% dân số hay không lại là một câu hỏi cần đặt ra, khi đọc những tấm bảng “Chúng tôi là 99%” mà họ giương lên khi tuần hành lần đầu tiên cách đây 23, 24 ngày trước.  

Họ là ai trong thực tế? Một số báo chí trích lại phát biểu của họ đại ý: “Tôi vay nợ đi học đại học, nay ra trường thất nghiệp, nợ làm sao trả!”… “Tôi đang có công ăn việc làm, nay thất nghiệp vì khủng hoảng kinh tế, bỗng dưng phải ra đường ở…”. Nếu chỉ có thế, đây mới chỉ là một nhóm “tân thất nghiệp, tân vô sản” thuộc giới “cổ trắng” (ăn học)… khác với thế kỷ 19 hay 20 “cổ xanh” (thợ thuyền).  

Khẩu khí các thông điệp họ đưa ra không giống như các cuộc tụ tập phản kháng của thế hệ hippies và chống chiến tranh trong thập niên 1960, mà là mang hơi hướng “cuộc nổi dậy của người Ai Cập ở quảng trường Tahrir”…, như họ đã tự nhận. 

Tuy nhiên, không thể không thấy có một khác biệt cơ bản so với “mùa xuân Ai Cập”: sự phản kháng ở New York này ngày ngày ôn hòa chứ không ngày ngày đập phá như ở quảng trường Tahrir, cho dù đến thứ bảy 1-10 cảnh sát New York có ra tay bắt giữ đến 700 người (2) khi họ làm nghẽn cây cầu Brooklyn, thì vẫn là bạo lực một chiều từ phía cảnh sát. Đến ngày 15-10 khi 100 người bị bắt ở Boston cũng trong “ôn hòa”! 

Làm cách mạng mà không bạo lực có còn là “làm cách mạng”? Thành ra họ thật sự là ai còn là một câu hỏi bí ẩn, trong khi ở bên kia lằn ranh đã có thể thấy rõ ai muốn trừng phạt họ. 

Ai bảo vệ phố Wall?

Việc cảnh sát New York bắt giữ 700 người là theo lệnh của thị trưởng Michael Bloomberg. Sau đó, thị trưởng Bloomberg tuyên bố: “Chiếm lấy Phố Wall chính là hủy hoại công ăn việc làm”.  

Nếu tạm đóng khung nội vụ trong bài toán công ăn việc làm nan giải ở Mỹ, thậm chí công chức cũng sợ bị cho thôi việc, thì câu trả lời của thị trưởng Bloomberg có là hữu lý hay không hữu lý lại không quan trọng cho bằng thị trưởng Bloomberg đại diện cho ai. 

Nếu nhớ rằng thị trưởng New York Bloomberg vẫn đang là tỉ phú giàu thứ 13 nước Mỹ, là nhà sáng lập kiêm chủ nhân Tập đoàn thông tin Bloomberg L.P., thì có thể tin rằng thị trưởng Bloomberg khi phát biểu như thế là đứng từ phía những tỉ phú như ông, đại diện giới chủ nhân Phố Wall. Câu hỏi cần đặt ra là giới chủ nhân Phố Wall đang muốn thị trưởng - tỉ phú Bloomberg thay mặt họ làm gì?

Câu trả lời là bản báo cáo nghiên cứu mang tựa đề “Bloomberg Government” (3) (tạm dịch theo nội dung nghiên cứu “chính sách của Bloomberg”) mới được tập đoàn này công bố tuần qua. Kết luận của nghiên cứu này là: “Đạo luật Dodd-Frank không hề phòng ngừa được việc các công ty trở nên lớn hơn. 

Trong lịch sử, chúng ta có thể trông thấy rằng các ngân hàng vẫn sẽ tiếp tục to lớn hơn. Tài sản các ngân hàng tăng bỏ xa lạm phát... tỉ lệ tăng trưởng của mười ngân hàng đứng hàng đầu bỏ xa tỉ lệ tăng GDP. Đạo luật Dodd-Frank, khi hạn chế các vụ “lớn nuốt bé”, vẫn cho phép hàng loạt đòn bẩy để các ngân hàng lớn nhất tiếp tục lớn mạnh, sáp nhập và thôn tính các ngân hàng khác”. 

Mục đích của nghiên cứu này là gì mà Bloomberg công bố? Là để bắn tiếng: “(khôn hồn thì…) Làm ơn dẹp giùm đạo luật “khống chế các ngân hàng” đó đi, ông Obama à!”. 

Cuộc chiến lưỡng đảng

Thật vậy, đạo luật mang tên hai nghị sĩ Dodd-Frank là một cố gắng của Đảng Dân chủ nhằm giới hạn sức mạnh của các “đại gia” trong lĩnh vực tài chính. Năm ngày sau vụ bắt giữ 700 người “chiếm lấy Phố Wall”, Tổng thống Obama đã tổ chức họp báo (4) và phát biểu về cuộc phản kháng này như sau: “Tôi nghĩ rằng cuộc phản kháng đó biểu thị sự thất vọng mà người dân Mỹ đang cảm nhận… 

Những người phản kháng đang cất tiếng nói thay cho một sự thất vọng lớn lao hơn nhiều về cách thức hoạt động của hệ thống tài chính của chúng ta… do lẽ chúng ta đã phải chứng kiến một sự sụp đổ tài chính, kế đó là tổn thất cho nền kinh tế Mỹ… Tôi nghĩ dân chúng Mỹ hiểu ra rằng… Phố Wall là một thí dụ cụ thể, rằng có những người ngày ngày làm lụng cật lực, trung thành với công ty của mình, song nay đang không được tưởng thưởng gì cả, trong khi đó có khối kẻ chẳng làm ăn ra chi lại được trọng thưởng”. 

Khỏi cần ông Obama giải thích cũng hiểu những người không được tưởng thưởng là những người bị mất việc, còn những kẻ được trọng thưởng là giới tài chính Phố Wall. Đến đây, ông nhắc lại lý do ra đời đạo luật Dodd-Frank: 

“Để có một hệ thống tài chính mạnh khỏe, các ngân hàng và định chế tài chính cần cạnh tranh nhau bằng dịch vụ tốt nhất, sản phẩm tốt nhất, giá cả tốt nhất, chứ không thể cạnh tranh bằng những khoản phí “chui”, những hành vi gây thất vọng… có thể đặt cả nền kinh tế vào những bất trắc khổng lồ. Đó là lý do mà đạo luật Dodd-Frank được thiết đặt, hầu đảm bảo rằng chúng ta sẽ không cần phải bắt người dân đóng thuế thế chấp cầm cố giùm”. 

Ông cũng nhân dịp này nói đến dự luật hỗ trợ công ăn việc làm với tổng kinh phí 447 tỉ USD mà Thượng viện Mỹ sẽ bỏ phiếu hôm thứ ba 11-10. Đến chiều 11-10, Thượng viện trong tay Đảng Cộng hòa đã bác đạo luật này. 

Nếu nhớ rằng trước năm 2001 ông Bloomberg còn theo Đảng Dân chủ, từ năm 2001 mới  bỏ theo Đảng Cộng hòa và ra tranh cử chức thị trưởng New York dưới màu cờ Đảng Cộng hòa, thì có thể thấy thị trưởng - tỉ phú Bloomberg đang vừa thay mặt giới tài chính vừa thay cho Đảng Cộng hòa “đánh nhau” với Tổng thống Obama từ mặt trận “chiếm lấy Phố Wall”, đến mặt trận “dự luật công ăn việc làm”, đến đạo luật Dodd-Frank…

Làm thế nào mà một đương kim tổng thống Mỹ lại đứng về phía những người biểu tình bị thị trưởng New York từng ra lệnh bắt giữ? Chưa bao giờ sự phân cực lưỡng đảng Mỹ lại mang vẻ mâu thuẫn giai cấp như lúc này! Chính trị còn trớ trêu hơn khi đến 15-10 hai nhà lãnh đạo Hugo Chavez của Venezuela và giáo chủ Ali Khamenei (5) của Iran cùng lên tiếng hậu thuẫn phong trào “Chiếm lấy Phố Wall”!

__________

(1) A Modest Call to Action on this September 17th , Posted Sept. 17, 2011, 9:46 p.m. EST by OccupyWallSt

(2) “700 arrested at Occupy Wall Street protest as demonstrators and NYPD shut down Brooklyn Bridge”, jdoyle@nydailynews.com

(3) Bloomberg Government , Too-Big-to-Fail Banks Get Bigger After Dodd-Frank BY CADY NORTH

(4) October 06, 2011 , News Conference by the President

(5) Chavez ,  Ayatollah support it - why that should worry you