Giải thoát khỏi chứng liên nghiện

HOÀNG HỒNG MINH 21/12/2011 19:12 GMT+7

TTCT - Khoa tâm lý học phát hiện một điều có vẻ rất đỗi bình thường nhưng thật nan giải trong đời sống: chứng liên nghiện.

Khi chữa chạy cho một người gặp rắc rối về tâm lý, Melody Beattie (*) đã phát hiện một điều thật sự bất ngờ ở người phụ nữ bất hạnh này: Cô đang phải sống khổ sở cùng cực với một ông chồng nghiện rượu, mọi nẻo đường với cô nay đều là ngõ cụt. Tìm hiểu kỹ hơn, thì ra trước đó cô đã từng sống với một đức ông chồng khác, ông này nát rượu. Đặc biệt hơn nữa là khi xưa cô đã phải sống trong nhà mình với ông bố dừ rượu!

Phóng to
Minh họa: Lê Thiết Cương

Hiện tượng kỳ quái này được Melody Beattie để ý và lục vấn ở các trường hợp khác, và cả một núi băng vấn đề trở nên rõ nét. Cô gái trên đây là một trường hợp thật điển hình sắc nét, nhưng là chung cho một thể thức tâm bệnh. Những người nghiện ngập là những người bị lệ thuộc nặng nề vào những loại hóa chất nhất định: rượu, ma túy, các hoạt chất... Cũng có những người bị lệ thuộc không phải do nghiện ngập mà do khuyết tật, tàn tật, bệnh bẩm sinh...

Và trường hợp đáng nghiên cứu là những người đã phải sống cùng với những người bị nghiện ngập, nhưng không chiến thắng được hoàn cảnh bất lợi này. Họ là những người “liên nghiện”.

Sau nhiều khảo cứu, tư vấn tâm lý, chính người phụ nữ bất hạnh trên đây tự mình tìm ra được hộ chúng ta một điều kỳ thú. Cô thấy rằng từ nhỏ cô đã rất cay đắng với ông bố dừ rượu của mình, nhưng chưa bao giờ cô thành công khi “trị” được ông bố của mình về cái tội nốc rượu này.

Vô hình trung, trong cô hình thành một “lẽ sống” là phải trị được người nghiện rượu! Điều này dẫn cô đến cuộc sống cùng những người tình nát rượu mà cô không bao giờ chiến thắng.

Sống trong nghịch cảnh, con người ta bị giam cầm trong những vấn đề rất riêng của mình, rồi cứ đinh ninh tưởng chúng là vấn đề duy nhất của vũ trụ, của muôn đời. Và suốt đời cứ loay hoay đánh nhau với những cái cối xay gió đó, thay vì đi tìm lẽ sống của chính mình, đi tìm tự do cho chính mình, đi tìm những nguồn ánh sáng mới mẻ để chúng sẽ dẫn dắt mình đến những con đường mới.

Thấy ra những vấn đề trong đời sống, chưa đủ. Phải biết kích cỡ, tầm mức của chúng tối đa chỉ là đến đâu. Không thể hy sinh tất cả chỉ vì/cho một vài vấn đề đó. Cuộc sống của mỗi người là cái đại lộ chính - đại lộ của tự do, của tương lai, của phẩm giá, của hạnh phúc. Và những bất hạnh trớ trêu nọ dù thật nặng nề và khó khăn đến đâu cũng không được coi đó như là “tài sản”, là cái mục đích phải giải quyết của toàn bộ đời người. Không thể để chúng đầu độc toàn bộ đời sống quý giá trước mặt.

Xứ sở và con người chúng ta cũng vậy. Sự éo le, khó nhọc và mất mát của hàng ngàn năm chống ngoại xâm không phải là cái gánh nặng để tự đè bẹp mình. Bởi sự lười suy nghĩ, thiếu ý chí và lý tưởng vươn lên để thành công được đời sống tự do, văn minh và hạnh phúc, say sưa mang cái éo le của hoàn cảnh lịch sử ra để tự biện hộ cho sự ì ạch bất chấp thời gian đời người là dạng vô thức liên nghiện của hoàn cảnh. Cho nên, giải thoát mình vĩnh viễn khỏi chứng liên nghiện này cần đến một sự lập chí thật dứt khoát.

__________

(*) Nữ văn sĩ người Mỹ, tác giả của nhiều cuốn sách về tự chữa trị tâm lý như Vượt lên nỗi đau (The grief club), Cuộc sống là những lựa chọn (Choices - taking control of your life).

Bình luận Xem thêm
Bình luận (0)
Xem thêm bình luận