​Trước nhà xe than, sau lưng ống khói

Nhà máy nhiệt điện Nông Sơn, tỉnh Quảng Nam. Ảnh: TRƯỜNG TRUNG

Tuy mới đi vào hoạt động từ quý 1-2015 nhưng Nhà máy nhiệt điện Nông Sơn (xã Quế Trung, huyện Nông Sơn, tỉnh Quảng Nam) liên tục bị người dân địa phương phản ứng vì gây bụi, khói. Con đường bêtông dài hơn 2km dẫn từ mỏ than Nông Sơn về nhà máy gần đây trở nên đen sì màu bụi than.

Do chưa có mương thoát nước hai bên đường nên mỗi khi mưa xuống, nước ứ đọng lề đường đen kịt. Cây cối hai bên đường cũng ngả màu bụi than. Đứng tại nhà các hộ dân trước đường dẫn vào nhà máy trong vòng chưa đầy nửa tiếng đồng hồ, chúng tôi ghi nhận hàng chục lượt xe chở than qua lại trên đường. Dù các xe này có phủ bạt che chắn nhưng mỗi lượt xe chạy qua, bụi vẫn tung mù mịt.

Cắt lúa cho bò ăn

Bà Nguyễn Thị Hạnh (tổ 1, thôn Nông Sơn) cho biết từ khi nhà máy nhiệt điện đi vào hoạt động, mỗi ngày người dân nơi đây hứng chịu sự khổ sở đủ đường. Bà Hạnh nói: “Chúng tôi không sao chịu được, trước nhà xe than chạy ầm ầm, sau nhà thì nhà máy nhả khói. Tôi có 5 sào lúa mùa vừa rồi phải cắt cho bò ăn vì lúa phủ toàn bụi lưu huỳnh không sao lớn nổi. Mấy cánh đồng quanh đây cũng cháy lá, bụi phủ nên năng suất rất thấp”.

Theo người dân ở đây, mỗi khi nhà máy hoạt động họ phải đóng cửa cả ngày vì sợ bụi bay vào nhà. Minh chứng cho tình trạng “không chịu nổi”, chị Trương Hồng Minh xoa tay lên mặt bàn rồi giơ bàn tay đen sì của mình lên nói: “Cái bàn vừa lau cách đây 30 phút giờ đen như thế này thử hỏi ở lâu dài ai mà chịu được? Nhà tôi buôn bán nhưng bụi thế này khách nào dám vào ăn”.

Ông Nguyễn Văn Hai, chủ tịch UBND xã Quế Trung, cho biết nhà máy mới đi vào hoạt động nhưng chính quyền xã đã liên tục nhận được phản ảnh của người dân về tình trạng ô nhiễm. Theo ông, mùa vụ vừa rồi toàn xã có 6ha ruộng đất phải bỏ không vì bụi than.

Bụi tung mù mịt mỗi khi xe chở than đi qua khu vực trước Nhà máy nhiệt điện Nông Sơn. Ảnh:TRƯỜNG TRUNG

Sẽ kiểm tra

“Điều đáng lo nhất là hiện tại khu vực này chưa có nước sạch, người dân phải dùng nước sông suối để ăn uống và sinh hoạt nên cứ đà ô nhiễm này sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe người dân” - ông Hai nói.

Trong khi đó, ông Lê Ngọc Huấn, trưởng Phòng tài nguyên và môi trường huyện Nông Sơn, cho biết từ khi nhà máy đi vào hoạt động đến nay vẫn chưa có đợt thanh tra, kiểm tra nào về môi trường ở đây. “Vì nhà máy mới đi vào hoạt động vài tháng nên người dân chủ yếu phản ảnh tình trạng bụi do xe chở than và khói do nhà máy gây ra.

Họ mới hoạt động nên bãi xỉ chưa nhiều, chúng tôi cũng chưa đi kiểm tra mức độ ảnh hưởng môi trường. Khi nghe người dân phản ảnh, chúng tôi cũng xem môi trường bị tác động thế nào chứ không thể kiểm tra được vì cái này mình không có dụng cụ đo. Sắp tới khi nhà máy vận hành êm, chúng tôi sẽ phối hợp với Chi cục Bảo vệ môi trường tỉnh đi kiểm tra” - ông Huấn nói.

Theo Phòng tài nguyên và môi trường huyện Nông Sơn, hiện nay việc giám sát vấn đề môi trường tại nhà máy này được thực hiện theo văn bản đăng ký đạt chuẩn môi trường từ năm 2005 của chủ đầu tư.

Giải thích lý do, một lãnh đạo phòng nói: “Văn bản này được giao cho phòng khi dự án được phê duyệt đầu tư năm 2005. Thời điểm đó luật quy định nhà máy nhiệt điện có công suất dưới 50MW chỉ cần có đăng ký đạt chuẩn môi trường”.

Trong khi đó, ông Nguyễn Viết Thuận, phó trưởng Chi cục Bảo vệ môi trường tỉnh Quảng Nam, nói rằng việc một nhà máy lớn như vậy chỉ có văn bản đăng ký đạt chuẩn môi trường do cấp huyện quản lý là chưa chặt chẽ. 

Xỉ thải được tưới nước đóng cứng lại rồi phủ bạt lên ở Nhà máy Vĩnh Tân 2. Ảnh: Nguyễn Nam   Vĩnh Tân 2 đang khắc phục Tại Trung tâm Điện lực Vĩnh Tân (huyện Tuy Phong, Bình Thuận) có bốn dự án nhà máy nhiệt điện Vĩnh Tân đã được Bộ Tài nguyên và môi trường phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM). Các nhà máy nhiệt điện tại đây được kỳ vọng sẽ cung cấp phần lớn điện năng cho khu vực phía Nam trong tương lai. Từ khi Nhà máy nhiệt điện Vĩnh Tân 2 đi vào hoạt động, môi trường ở địa phương bị ảnh hưởng nghiêm trọng, nhất là vấn đề xỉ thải, dẫn đến phản ứng của người dân ở xã Vĩnh Tân. Đỉnh điểm là sự kiện người dân chặn quốc lộ 1 gây nên tình trạng ùn tắc giao thông kéo dài khoảng 10km. Sự việc khiến Chính phủ phải chỉ đạo Tập đoàn Điện lực đưa ra giải pháp xử lý căn cơ. Ngày 29-6, phóng viên TTCT quay trở lại hiện trường, ghi nhận tình trạng xỉ thải được tưới nước đóng thành khối, được phủ bạt lên trên một vùng diện tích rộng lớn. Một con đường được đào sâu dưới lòng đất băng qua quốc lộ 1 nối nhà máy và bãi xỉ thải dùng để chuyên chở xỉ thải từ nhà máy ra bãi xỉ. Ông Hồ Trung Phước, giám đốc Sở Khoa học - công nghệ Bình Thuận, cho hay sau khi xảy ra vụ việc ô nhiễm tại Vĩnh Tân, cơ quan này đã đặt hàng một doanh nghiệp tại TP.HCM nghiên cứu chế biến xỉ thải thành gạch và đến nay đã thí nghiệm cho ra những viên gạch đầu tiên. Ông Phước cho hay phía tỉnh Bình Thuận sẽ tạo mọi điều kiện để doanh nghiệp muốn đầu tư làm gạch từ xỉ thải hoạt động thuận lợi. Nguyễn Nam