Từ sân vận động đến văn đàn

TTCT - Quen không khí sân vận động để đá bóng và biểu diễn nhạc rock, làm môi giới chứng khoán rồi viết truyện trinh thám, danh tiếng vượt khỏi châu Âu - đó là nhà văn Na Uy Jo Nesbo với lượng sách phát hành chỉ tính riêng trong nước đã hơn 1,5 triệu bản và tính chung toàn cầu - hơn 40 thứ ngữ, vượt 11 triệu bản.

Phóng to
Nhà văn Jo Nesbo nhận giải thưởng tại Liên hoan văn nghệ hình sự quốc tế Wroclaw (Ba Lan) 2010 - Ảnh: krzysztoflysek.blogspot.com

17 tuổi Jo Nesbo đã là cầu thủ chuyên nghiệp được bán cho câu lạc bộ ngoại hạng Anh Tottenham, nhưng dính chấn thương đành giã từ sân cỏ. Tốt nghiệp trường kinh tế, ra hành nghề môi giới chứng khoán và cộng tác với vài tờ báo - chưa đủ. Anh còn soạn ca khúc, là tay đàn, giọng ca chủ chốt của ban nhạc rock nổi tiếng “Di Derre”.

Nhưng mê đọc từ nhỏ - vì có mẹ làm trong thư viện và bố chuyên sưu tập sách - nên đường đột xin nghỉ hẳn sáu tháng, bay sang Úc, để viết liền một mạch năm tuần và được chấp nhận xuất bản ngay năm 1997, không phải chữa lại như các bản thảo đầu tay khác.

Từ giải thưởng sách

“Trong mỗi người có một đốm lửa cuồng, chỉ cần lôi ra và thổi khẽ là bùng lên”

Loài dơi muỗi kể chuyện thám tử Harry Hole được biệt phái sang Úc để làm rõ kẻ sát hại cô gái Na Uy trẻ tuổi, những cuộc đấu trí và đấu lực sống còn với kẻ thù nham hiểm, những tình bạn khi được khi mất, và một tình yêu bất ngờ nhưng đích thực… Sách ăn khách, mang lại cho Jo Nesbo giải “Chìa khóa thủy tinh” trong cuộc cạnh tranh gay gắt với nhiều nhà văn Na Uy khác, và cảm hứng viết tiếp, hai năm một cuốn, cả bộ sách gồm Những con gián (1998), Họa mi ức đỏ (2000), Chưa từng nếm nỗi buồn (2002), Sao năm cánh (2003), Vị cứu tinh (2005), Người tuyết (2007), Con báo (2009) và mới nhất là Con ma (2011).

Tất cả đều kể về thám tử Harry Hole: Khi xử lý vụ một viên đặc nhiệm Mỹ bị ám sát trong hội nghị thượng đỉnh ở Oslo. Khi đang phải giải mã vụ giết người, cướp nhà băng thì có người phụ nữ chết ngay trong căn hộ của anh. Truy nã kẻ xảo quyệt chuyên bắt cóc phụ nữ có chồng đúng vào dịp đón những cánh tuyết đầu tiên. Chui vào tận ổ thuốc phiện Hong Kong để phá án…

Bộ truyện “Harry Hole” là cuộc đấu tranh tiếp diễn không ngừng của những bệnh thái nhân cách khác nhau, cuộc đối địch của những kẻ tự trọng nhưng điên cuồng, nhằm thỏa mãn ý chí trả thù hoặc những niềm say mê khác.

...Đến lên màn ảnh

Jo Nesbo còn viết bộ đôi truyện thiếu nhi về bác sĩ Proktor - người đã tìm ra một thứ bột tối cần thiết cho việc đưa con người lên vũ trụ - và bốn tiểu thuyết nữa, trong đó có Săn đầu người (2008) - câu chuyện về vị chuyên gia cực giỏi tuyển CEO cho các hãng lớn nhất Hà Lan, nhưng thường phải ăn cắp tranh quý của ứng viên để đủ tiền giữ cô vợ đẹp. Đến khi gặp nữ chủ nhân một bức tranh của Rubens thì sự việc quay ngoắt 180 độ: nàng giúp chàng giải quyết mọi chuyện gia đình và tài chính, rồi biến chàng thành… vật hiến sinh. Săn đầu người được đưa lên phim công chiếu tại Liên hoan phim Cannes 2011.

Jo Nesbo dụng công xây dựng cho mỗi nhân vật một cá tính: ban đầu Harry Hole còn mượn vốn sống nơi sàn chứng khoán và sàn biểu diễn của tác giả, càng về sau càng phong phú về trí lực và nội tâm. Đặc biệt, nhà văn dám nghiêm khắc với các nhân vật của mình: người đang được yêu quý nhưng khi phải tuân theo diễn biến logic, ông có thể… cho chết. Những nhân vật cuồng - nhà văn thú nhận “là được lấy ra từ chính mình, trong mỗi người có một đốm lửa cuồng, chỉ cần lôi ra và thổi khẽ là bùng lên”.

Jo Nesbo tâm niệm: viết truyện liên hoàn nếu cuốn sau cũng giống như cuốn trước từng ăn khách, tức là nhà văn đã tự sát (cuốn Con báo ra chậm vì trước nó ông đã viết xong một cuốn tiểu thuyết rồi… vứt vào sọt rác). Vì thế nhiều giải thưởng đã về tay Jo Nesbo, đặc biệt hai lần từ giới phát hành sách trước đó chỉ trao cho tiểu thuyết truyền thống.

Bình luận Xem thêm
Bình luận (0)
Xem thêm bình luận