Một loại thuốc cho nhiều bệnh ung thư đã thành hiện thực

ĐỨC TÍN 15/06/2017 13:06 GMT+7

TTCT- Hàng chục ngàn bệnh nhân ung thư mỗi năm có thể hưởng lợi từ một loại thuốc mới có thể dùng trong điều trị nhiều loại ung thư khác nhau, kể cả những loại hiếm gặp và khó chữa nhất, theo một công bố mới đây trên tạp chí Science.

Nhiều tiến bộ trong y khoa cải thiện cuộc sống bệnh nhân ung thư
Nhiều tiến bộ trong y khoa cải thiện cuộc sống bệnh nhân ung thư

 

Vạch mặt kẻ ngụy trang

Bài viết báo cáo kết quả thử nghiệm lâm sàng đối với thuốc pembrolizumab, trên 86 bệnh nhân ung thư có cùng một kiểu đột biến gen khiến các tế bào trong cơ thể họ không còn khả năng sửa chữa các ADN bị tổn thương.

Họ mang khối u ở nhiều vị trí khác nhau trên cơ thể như tuyến tụy, tuyến tiền liệt, tử cung và xương, và tất cả đều không đáp ứng với những lộ trình điều trị trước đó. Trong đó, một phụ nữ mắc một loại ung thư hiếm gặp đến mức chưa có phương pháp điều trị nào đối với loại ung thư này từng được thử nghiệm lâm sàng.

Hệ miễn dịch cơ thể có khả năng nhận diện các tế bào lạ và tiêu diệt chúng. Tuy nhiên, khối u ngăn chặn quá trình này bằng cách sử dụng các protein bề mặt làm lá chắn giúp chúng trở nên vô hình đối với hệ miễn dịch. Pembrolizumab hoạt động theo cơ chế “vạch mặt” lớp ngụy trang này để hệ miễn dịch có thể tìm và diệt tế bào ung thư.

Tín hiệu khả quan

Sau khi được điều trị bằng pembrolizumab, khối u của 66 người trong số người tham gia đã thu nhỏ đi đáng kể và trở nên ổn định, thay vì ngày càng lớn lên.

Đáng chú ý, trong số 66 bệnh nhân này có 18 người có khối u biến mất hoàn toàn và không có dấu hiệu quay lại. Kết quả này khả quan đến mức, theo New York Times, Cục Quản lý dược phẩm và thực phẩm Hoa Kỳ (FDA) ngày 8-6 đã cấp phép sử dụng thuốc pembrolizumab, tên thương mại là keytruda, trên bệnh nhân ung thư có cùng kiểu đột biến gen như trên.

Đây là lần đầu tiên một loại thuốc được cơ quan này cho phép sử dụng trong điều trị các khối u có nguồn gốc từ cùng một cấu hình di truyền, bất kể nằm ở vị trí nào trong cơ thể.

Chi phí để điều trị với loại thuốc này là không hề rẻ. Đầu tiên bệnh nhân phải trả từ 300-600 USD để kiểm tra xem khối u của mình có khả năng đáp ứng thuốc hay không, sau đó tốn thêm khoảng 150.000 USD mỗi năm cho chi phí điều trị.

Theo ước tính của nhóm nghiên cứu, 4% số bệnh nhân ung thư có mang gen đột biến có thể đáp ứng điều trị với pembrolizumab, tương đương 60.000 bệnh nhân mỗi năm chỉ tính riêng tại Hoa Kỳ.■

Ung thư thường gặp ở người trẻ

Ung thư xảy ra ở người trẻ tuổi là một sự pha trộn của các yếu tố nguy cơ, vừa do những biến đổi ADN bất thường vừa do lối sống hay các yếu tố môi trường.

Ung thư vú

Dấu hiệu phổ biến nhất của ung thư vú là một khối u hoặc một mảng (mass) cứng sờ được trong vú, thường không đau. Một số dấu hiệu khác bao gồm sần da vú, tụt núm vú hay chảy dịch đầu vú. Trên thực tế, phần lớn khối u ở phụ nữ trẻ là lành tính.

U lympho ác tính

U lympho ác tính phát sinh từ những tế bào lympho của hệ miễn dịch, biểu hiện tại hạch bạch huyết, mô bạch huyết (amiđan, tuyến ức...), tủy xương và các cơ quan khác. Triệu chứng khác nhau tùy thuộc vào nơi khởi phát ung thư, thường gặp nhất là giảm cân, sốt, ra mồ hôi, mệt mỏi, và cục u (sưng hạch bạch huyết) dưới da ở cổ, nách hoặc háng.

Ung thư hắc tố

Các dấu hiệu cảnh báo quan trọng nhất của ung thư hắc tố là một nốt mới mọc trên bề mặt da hay một nốt có từ trước bỗng thay đổi về kích thước, hình dạng hoặc màu sắc. Nếu được phát hiện và điều trị sớm, cơ hội chữa khỏi ung thư hắc tố thường là rất tốt.

Ung thư xương và mô mềm (sarcoma)

Sarcoma là ung thư xuất phát từ các tổ chức mô liên kết như cơ, xương, mỡ. Có hai loại chính của sarcoma: sarcoma mô mềm và sarcoma xương. Sarcoma có thể phát triển ở mọi lứa tuổi, nhưng khá phổ biến ở độ tuổi 20-40. Sarcoma mô mềm: triệu chứng phụ thuộc vào nơi phát bệnh và có thể bao gồm khối u (đau hoặc không gây đau), sưng nề hoặc các rối loạn đường ruột. Sarcoma xương: triệu chứng phổ biến nhất là đau xương, đau tăng lên về đêm hoặc khi vận động, kèm sưng phồng vùng xung quanh, phát triển ở phần đầu các xương dài tại chân hoặc cánh tay.

Ung thư sinh dục nữ (cổ tử cung và buồng trứng)

Triệu chứng cảnh báo của ung thư cổ tử cung là chảy máu âm đạo bất thường. Với ung thư buồng trứng, đó là cảm giác đầy bụng, đầy hơi, đau bụng hoặc có bất thường về tiết niệu. Phụ nữ có bất kỳ những triệu chứng bất thường này và kéo dài hơn vài tuần lễ nên đi khám bác sĩ.

Ung thư tuyến giáp

Nữ gặp nhiều hơn ở nam. Triệu chứng phổ biến nhất là có khối u vùng trước cổ, ngoài ra có thể có đau, khó thở hoặc khó nuốt, thay đổi giọng nói.

Ung thư đại trực tràng

Mặc dù ung thư đại trực tràng phổ biến hơn ở người già, nhưng với những người trẻ tuổi, nguy cơ cao có thể có liên quan đến yếu tố di truyền, gia đình; cần có chế độ sàng lọc, phát hiện sớm. Các triệu chứng của ung thư đại trực tràng là chảy máu trực tràng, đi cầu phân đen, thay đổi thói quen ruột, đau bụng, chán ăn và sụt cân.

Bệnh bạch cầu

Là bệnh lý ác tính của máu và tủy xương, phổ biến nhất ở trẻ em, nhưng có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi. Hầu hết các bệnh bạch cầu ở người trẻ tuổi là cấp tính, các loại như bệnh bạch cầu cấp dòng lympho (ALL) và dòng tủy (AML). Bệnh bạch cầu mãn (CML) không phổ biến ở người trẻ nhưng gặp nhiều hơn ở độ tuổi sau 30. Các triệu chứng bao gồm đau xương, khớp, mệt mỏi, suy nhược, da nhợt nhạt, chảy máu hoặc bầm tím, sốt, sụt cân...

U não và tủy sống

Bệnh lý u não và tủy sống rất đa dạng, việc điều trị và tiên lượng cũng rất khác nhau. U não gây đau đầu, buồn nôn, nôn, mờ mắt hoặc nhìn đôi, chóng mặt, co giật, vận động và cầm nắm khó khăn...

TS.BS Phạm Nguyên Tường (Bệnh viện Trung ương Huế)

Bình luận Xem thêm
Bình luận (0)
Xem thêm bình luận