TTCT - Lê Vấn Trong bài viết “Bao nhiêu nước chảy đã qua cầu” (xem TTCT số ngày 28-7-2013), sau khi nhìn nhận việc tuyển sinh mỹ thuật qua bao nhiêu năm không thay đổi ở nước ta hiện nay, tác giả Võ Xuân Huy đã đặt vấn đề: “Đến bao giờ tuyển sinh năng khiếu vào các trường mỹ thuật có những cách thức, tiêu chí thi tuyển đầu vào theo những chuẩn tắc khác trước, mới mẻ?”. Phóng to Một trang sách mỹ thuật cho trẻ em, NXB Dân Trí, 2010 - Ảnh: Gia Huy Sự “trường thọ” của cách thức tuyển sinh đại học mỹ thuật là có lý do trước đây của nó, nhưng nay mọi việc đã thay đổi. Thử xem lại mục tiêu và quá trình đào tạo mỹ thuật. 1. Những năm 1990 trở về trước, một người được đào tạo mỹ thuật bài bản thường phải học 8 năm: 3 năm trung cấp, 5 năm đại học. Các trường đại học mỹ thuật thường quy định đầu vào tốt nghiệp trung cấp mỹ thuật hoặc trình độ tương đương. Nguồn sĩ tử là từ các trường trung cấp văn hóa nghệ thuật trong cả nước, cộng với “gà nhà” là bậc trung cấp mỹ thuật của chính các trường đại học Hà Nội, Huế, TP.HCM. Vì vậy, tuyển sinh đại học mỹ thuật thực chất là kiểm tra trình độ chuyên môn đã qua đào tạo hơn là tìm kiếm tài năng thiên bẩm. Nhiều thí sinh “tự do” (không học trung cấp) rất có năng khiếu nhưng vẫn bị đánh rớt, phải qua các lớp dự bị, dự thính một vài năm, thậm chí rớt xuống trung cấp năm đầu, phải dùi mài màu, giấy ba bốn năm học rồi mới được thi tiếp lên đại học. Chưa hết, có người trong thời gian học trung cấp, tự thấy mình hoặc được nhà trường xét là không phát triển năng khiếu, không sáng tác được đã “vui vẻ” ra trường, chấp nhận từ bỏ giấc mơ đại học mỹ thuật. Việc tìm kiếm năng khiếu thời ấy được thực hiện khi tuyển sinh trung cấp hoặc sơ cấp. Các trường đại học về tận các tỉnh thành tổ chức thi tuyển. Thí sinh có độ tuổi 16, 17 - độ tuổi mà đa số học sinh vừa kết thúc giai đoạn trẻ thơ bản năng giàu ngôn ngữ hình ảnh, chỉ còn rất ít em có năng khiếu mỹ thuật rõ ràng. Những thí sinh này thường rất nổi bật ở các trường phổ thông bởi có “hoa tay”, ham vẽ, thích văn hơn toán, có cá tính và còn lơ mơ về “hình họa vẽ đầu người”, “đường nét kỷ hà”, “họa tiết cách điệu”... Nay thì việc đào tạo trung cấp mỹ thuật đã teo tóp. Bậc trung cấp trong chính các trường ở Hà Nội, Huế, TP.HCM cũng không còn. Chuẩn đầu vào tốt nghiệp trung cấp mỹ thuật không còn là bắt buộc. Việc thi tuyển sinh từ kiểm tra trình độ các môn học hình họa, trang trí, bố cục là kiểm tra cái không được dạy và học ở trung học phổ thông và trung học chuyên nghiệp. “Từ khi bỏ đi hệ trung cấp, trình độ của học sinh đại học xuống hẳn” như ý kiến của nhà phê bình mỹ thuật Phan Cẩm Thượng (*). 2. Năng khiếu mỹ thuật là thiên bẩm. Nhiều tài năng mỹ thuật phát triển từ rất sớm, dị biệt và độc lập. Hiện nay, bằng nội lực trời cho, nhiều em đã tự tìm tòi, học hỏi qua sách, báo, Internet; tự tìm đến những trung tâm bồi dưỡng năng khiếu phù hợp với tố chất của mình để hình thành thị hiếu thẩm mỹ tốt, tư duy thị giác hiện đại, kỹ năng biểu đạt hình ảnh độc đáo, đa dạng, kiến thức mỹ thuật mới mẻ... Những em ở vùng hẻo lánh, vùng đồng bào dân tộc thiểu số có năng khiếu mỹ thuật vẫn có thể làm quen với vẽ hoa văn khắc vạch, vẽ nặn theo kiểu Art attack trên tivi; phong cách cổ điển, hiện thực, trừu tượng, chibi, manga (**)... theo Internet hơn là vẽ “hình họa đầu tượng” vì không có điều kiện đến các nơi luyện thi mỹ thuật. Đó là những mầm non mỹ thuật phát triển đa dạng. Nếu tuyển các em này vào đại học mỹ thuật theo kiểu hiện nay, ép tư duy thẩm mỹ đa dạng vào một chuẩn thẩm mỹ duy nhất là gọt muôn chân cho vừa một cỡ giày rất hạn chế cho sự phát triển mỹ thuật. 3. Để thay đổi, có lẽ nên tìm vô số cách ra đề thi để thí sinh có thể bộc lộ được khả năng thật sự của mình mà không cần phải ôn luyện theo “khuôn” chung lâu nay. Việc này có lẽ không quá khó với giới đào tạo mỹ thuật ở nước ta. ___________ (*): Phan Cẩm Thượng - Nghệ thuật ngày thường - NXB Phụ Nữ - 2008, trang 46.(**) Art attack: Phim truyền hình thiếu nhi Anh nhiều tập liên quan tới chủ đề mỹ thuật, chiếu trên kênh truyền hình trẻ em Anh từ năm 1990-2007; chibi: những nhân vật nhỏ xíu trong truyện tranh Nhật; manga: truyện tranh Nhật. Tags: Tuyển sinhGiáo dụcMỹ thuậtĐào tạo mỹ thuật
Những khách hàng trọn đời của chống lão hóa: Chưa 30 đã sợ da mồi tóc sương HỒNG VÂN 17/08/2022 1908 từ
Vụ 40 người tháo chạy từ casino ở Campuchia: Casino Rich World còn 11 người Việt kẹt ở lại BỬU ĐẤU 20/08/2022 1163 từ TTO - Một ngày sau thông tin vụ 40 người Việt Nam tháo chạy khỏi casino Rich World ở Campuchia bằng cách bơi sang sông Bình Di về nước, người địa phương vẫn tụ tập nghe ngóng tình hình những người còn sót lại ở Campuchia ra sao.
Đề xuất làm nửa triệu nhà ở xã hội, Vingroup kiến nghị gì với Chính phủ? BẢO NGỌC 20/08/2022 830 từ TTO - Phó thủ tướng Lê Văn Thành vừa giao 5 bộ xây dựng đề án đầu tư ít nhất 1 triệu căn nhà ở xã hội, nhà ở công nhân từ nay đến năm 2030 và nghiên cứu đề xuất xây nửa triệu căn nhà ở xã hội của Vingroup.
Tin thế giới 20-8: Sinh viên 20 tuổi thắng 110 triệu USD; Mỹ cấp thêm vũ khí mới cho Ukraine ANH THƯ 20/08/2022 1423 từ TTO - Nga đồng ý để thanh sát viên thăm Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia qua ngõ Ukraine; Phần Lan đàm phán với Thụy Điển, Thổ Nhĩ Kỳ; Ủy ban Hạ viện Mỹ tìm kiếm dữ liệu về các mối đe dọa FBI... là những tin tức thế giới đáng chú ý sáng 20-8.
17h chiều nay 20-8, kết thúc đăng ký xét tuyển đại học: Thí sinh cần làm gì? TRẦN HUỲNH 20/08/2022 1378 từ TTO - 17h hôm nay (20-8), hệ thống tuyển sinh của Bộ Giáo dục và đào tạo sẽ khóa chức năng đăng ký xét tuyển và thí sinh không còn có thể đăng ký hoặc điều chỉnh nguyện vọng được nữa.
Đạn pháo khủng hoảng Zaporizhzhia, nguy cơ Chernobyl thứ hai DUY LINH 20/08/2022 1026 từ TTO - Ngày 19-8, Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc António Guterres kết thúc chuyến thăm hai ngày đến Ukraine sau khi họp với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan bàn về an ninh khu vực và lương thực toàn cầu.