Nghề làm “người nổi tiếng”

YouTube là nơi ai cũng có thể tìm ánh hào quang của sự nổi tiếng. Ảnh: Financial Times

Lĩnh vực tiếp thị dựa trên influencer được Công ty MediaKix của Mỹ dự báo đạt quy mô 5-10 tỉ USD toàn cầu vào năm 2020.

Các influencer tùy ý sáng tạo nội dung theo sở thích. Việc quyết định nội dung đó “thành công” hay “thất bại” thuộc về cộng đồng thông qua lượt xem, lượt click và lượt “thích” - những chỉ số tưởng “ảo” nhưng lại rất thực dụng, vì chúng chính là tiền tệ trong nền kinh tế của những influencer.

Từ blogger đến YouTuber

Khái niệm influencer được nhắc đến nhiều trong vài năm gần đây như một hiện tượng mới của xã hội số, nhưng gốc rễ của nó đã manh nha từ phong trào viết blog của những năm 1990. Nhớ lại thời điểm đó, không có nhiều phương tiện giúp dễ dàng ghi lại và truyền bá nội dung video hay hình ảnh như ngày nay. Người dùng Internet thuở sơ khai không có nhiều lựa chọn trong cách thể hiện quan điểm trên mạng, ngoại trừ thông qua chữ viết.

Thời kỳ đầu, blog là sân chơi dành riêng cho dân chuyên công nghệ vì chưa nhiều người biết cách tạo và quản trị một trang web. Điều này bắt đầu thay đổi vào năm 1999 với sự ra đời của Blogger (được Google mua lại vào năm 2003), cung cấp giao diện thân thiện hơn với người sử dụng, cho phép họ xây dựng một trang blog với thiết kế bắt mắt chỉ trong vài phút mà không cần nhiều kiến thức về vi tính, và quan trọng là... miễn phí.

Blogger đã khiến phong trào viết blog thật sự bùng nổ và lan rộng, trở thành chất xúc tác cho sự hình thành của các mạng xã hội sau này với hình thái tương tự, thậm chí vượt trội hơn khi các nền tảng mới, cùng với sự phát triển của Internet và phổ biến của điện thoại thông minh, giúp việc sản xuất nội dung cũng trở nên dễ dàng hơn cho người dùng.

Nếu như phong trào blogging đời đầu đòi hỏi ở người viết kỹ năng kể chuyện mạch lạc và khả năng sắp xếp tứ văn một cách hợp lý để có được nội dung hấp dẫn, thì YouTube hay Twitter chứng minh còn có những trải nghiệm nội dung nằm ngoài những gì một bài blog công phu có thể mang lại.

Nếu một bài blog có thể “lê thê” từ vài trăm đến vài ngàn chữ thì một dòng “tweet” chỉ được giới hạn vỏn vẹn trong 280 ký tự (ban đầu là 140!). Bất cứ ai cũng có thể lấp đầy 280 ký tự mà không cần nhiều suy nghĩ.

Còn trên YouTube, mỗi người dùng đều có thể sản xuất và đăng tải video về lĩnh vực mà mình quan tâm. Đây là một mô hình mới lạ vào thời điểm đó và nó nhanh chóng trở thành điểm nhấn thu hút người dùng đến với nền tảng chia sẻ video này.

Không khó để bắt gặp trên nền tảng này những kênh nội dung chỉ đăng tải video về một trò chơi điện tử duy nhất, hay về một chủ đề đơn điệu như cách đan len, chơi piano, hay thậm chí là hướng dẫn nuôi bò. Một video với chủ đề “đặc thù” như vậy có thể chỉ có vài nghìn lượt xem.

Vậy động lực gì khiến những nhà sản xuất nội dung tiếp tục? Đối với một số người, có vài trăm người theo dõi kênh YouTube đã được xem là thành công. Họ không cần kiếm vài triệu view (lượt xem) mỗi video hoặc thu nhập “khủng” để tiếp tục tạo ra nội dung mình yêu thích và theo đuổi.

Tính tương tác cao của mạng xã hội với tính năng bình luận (comment) giúp những nhà sáng tạo nội dung tiếp nhận phản hồi từ người xem theo thời gian thực và có những điều chỉnh thích hợp gần như ngay lập tức đối với những nội dung tiếp theo.

Đây là một lợi thế lớn so với các phương tiện truyền thông truyền thống mà các nhãn hàng tìm kiếm đối tác quảng cáo không muốn bỏ qua.

Influencer - "nghề" hái ra tiền từ "like" trên mạng xã hội. Ảnh: Sunday Times

Tương lai của “nghề” influencer

Ngày càng nhiều công ty bắt đầu biết chi tiền cho hoạt động quảng cáo, tiếp thị thông qua các influencer trên mạng xã hội. Số tiền này cải thiện thu nhập của những nhà sáng tạo nội dung, giúp họ sản xuất những nội dung tốt hơn, và từ đó tiếp tục kiếm được nhiều tiền hơn từ công việc này.

Các influencer hàng đầu trên Instagram có thể bỏ túi hàng chục đến hàng trăm ngàn đôla trên mỗi bài đăng được tài trợ. Vòng tuần hoàn sinh lợi này ngày càng trở nên hấp dẫn và lôi kéo nhiều nhà sáng tạo nội dung tiềm năng đến với YouTube và những mạng xã hội tương tự như Instagram. Các nhãn hàng cũng dần cảm thấy thoải mái trong mối quan hệ cộng sinh cùng các influencer.

Người tiêu dùng thích các quảng cáo được cá nhân hóa, nhưng lại không muốn quyền riêng tư của mình bị xâm phạm. Chắc hẳn ai sử dụng Internet cũng từng có cảm giác mọi hành vi của mình trên mạng đều bị theo dõi, bằng chứng là khi vừa tìm kiếm một từ nào đó trên Google thì ngay lập tức thấy mẩu quảng cáo liên quan đến chủ đề đó xuất hiện trên khắp các trang web mà mình ghé thăm sau đó. Quảng cáo bằng thông điệp do influencer đăng tải có thể giúp loại bỏ phần nào cảm giác khó chịu này.

Khi việc kiếm tiền từ sáng tạo nội dung trở nên phổ biến, sẽ ngày càng có nhiều người đến với công việc influencer như một nguồn thu nhập chính thống. Các chuyên gia còn dự báo trong tương lai không xa, đa số người dùng Internet sẽ là một influencer theo nghĩa nào đó, và sẽ có người sáng tạo nội dung cho mọi chủ đề mà nhân loại có thể nghĩ tới.

Khi đó, các thuật toán sẽ được sử dụng để định giá hồ sơ cá nhân của người dùng mạng xã hội đối với các nhãn hàng khác nhau. Ví dụ, thuật toán có thể “cho điểm” một bài đăng của influencer này đáng giá 5 USD vì nó có khả năng mang lại một khách hàng cho một sản phẩm của một công ty nào đó.

Tại sao lại viết một dòng trạng thái (status) vu vơ trong khi bạn có thể kiếm 5 USD từ chính nó? Đó là câu hỏi mà nhiều người dùng mạng xã hội có thể phải cân nhắc trong tương lai không xa khi mà ở đó, ai cũng có thể kiếm tiền từ thương hiệu cá nhân của mình và “influencing” (gây ảnh hưởng) sẽ trở thành nghề tay trái của nhiều người.■