Trung Quốc điều trị covid-19: Từ bệnh viện dã chiến đông y tới phác đồ điều trị đông y

 

 Đông tây y kết hợp

Theo Trung Quốc dịch bệnh sử giám, Trung Quốc đã trải qua 321 trận dịch bệnh truyền nhiễm, trong đó đông y đã giúp điều trị hiệu quả, khống chế dịch bệnh lây lan. Đông y cổ đại cũng có kinh nghiệm trong phòng chống bệnh như cách ly kiểm dịch, sát khuẩn bảo vệ môi trường và vệ sinh cá nhân.

Vì vậy, khi ở Vũ Hán có số ca nhiễm tăng chóng mặt, Trung Quốc đã điều động một lực lượng bác sĩ đông y hơn 4.900 người đến chi viện.

Bác sĩ Diệp Dũng - trưởng khoa cấp cứu Bệnh viện Đông y Vân Nam (tại thủ phủ Côn Minh) - được điều động đến Vũ Hán vào 19-2-2020, tham gia tổ chuyên gia đông y ca bệnh nặng của Ủy ban Sức khỏe Trung Quốc. Tổ chuyên gia được giao nhiệm vụ chỉ đạo, cứu chữa những ca bệnh nặng, nhằm giảm số ca tử vong.

Lúc bấy giờ, tất cả các phòng hồi sức cấp cứu ở tất cả bệnh viện Vũ Hán đều chật kín, bệnh nhân nặng cần chuyển viện với danh sách dài. Nhưng chỉ 1 tháng sau, tình hình ca nhiễm nặng có hướng chuyển biến tốt, ca nặng thuyên giảm, ca nhẹ được xuất viện và phòng ICU liên tục có giường trống.

“Người Trung Quốc có phương pháp điều trị đông tây y kết hợp” - bác sĩ Diệp Dũng chia sẻ trên Tân Hoa xã, cho biết đa số ca bệnh nặng bị tay chân lạnh, rất nhiều bệnh nhân không đại tiện được từ 3 đến mười mấy ngày, khiến chức năng phổi khó hồi phục. 

Ông giải thích: Việc không đại tiện được sẽ phá hỏng chức năng niêm mạc của ruột, độc tố trong ruột tích tụ, khiến bệnh tình trở nặng, nên phải tìm cách giúp bệnh nhân hôn mê đi ngoài. Sau khi dùng thuốc đông y, thường 12 tiếng đồng hồ sau, nhiều ca bệnh nặng đã thải bỏ được chất thải. Nhờ vậy, bụng hết trướng, chức năng hô hấp được cải thiện. 

Chuyên gia đông y cũng dùng thuốc cải thiện tuần hoàn hô hấp cho bệnh nhân, giúp tay chân ấm dần lên.

China Daily có đăng một bảng so sánh kết quả điều trị 52 ca F0 (40 ca thể nhẹ, 10 ca nặng, 2 ca nguy kịch) của Bệnh viện kết hợp đông tây y chữa trị bệnh nhân COVID-19 ở Hồ Bắc cho thấy, nhóm chữa trị bằng thuốc đông tây y so với nhóm chữa trị bằng thuốc tây có thời gian hết triệu chứng lâm sàng rút ngắn xuống 2 ngày, thời gian ở bệnh viện giảm 2,21 ngày, thời gian nhiệt độ cơ thể trở lại bình thường giảm 1,74 ngày.

Trong nhóm kết hợp đông tây y, có 2 ca thể nhẹ chuyển nặng, trong khi nhóm chữa bằng tây y có 6 ca chuyển nặng. Tỉ lệ chữa khỏi bằng đông tây y kết hợp cao hơn chỉ dùng phương pháp tây y là 30%.

 

 Bệnh viện dã chiến đông y

Bệnh viện dã chiến Giang Hạ ở Vũ Hán là bệnh viện duy nhất do 209 bác sĩ đông y đến từ Thiên Tân, Giang Tô, Hà Nam, Hồ Nam, Thiểm Tây phụ trách, kết hợp phương pháp điều trị bằng đông tây y, trong đó đông y là chính. 

Bệnh nhân được cho uống thuốc 2 lần mỗi ngày, ngoài ra còn tùy theo bệnh tình bổ sung các thuốc đông y dạng viên để trị sốt, ho, tì vị hư hàn, lo lắng mất ngủ.

Bệnh viện này có nhà thuốc đông y lưu động, có hơn 300 vị thuốc đông y, trong vòng 3 - 5 phút có thể điều chế ra 18 cặp thuốc viên.

Ngoài việc dùng thuốc, bệnh nhân còn được bấm huyệt tai, châm nén ngải cứu, mỗi sáng được bác sĩ hướng dẫn tập các động tác gõ huyệt vị, tập thái cực quyền... để duy trì sức khỏe gân cốt.

Bệnh viên dã chiến Giang Hạ thu dung 564 ca bệnh COVID-19 thông thường, đến khi đóng cửa vào ngày 10-3 đã không có ca chuyển nặng, không có ca tái dương tính, y bác sĩ không bị lây nhiễm.

Về sau, 90% bệnh viện dã chiến ở Vũ Hán sử dụng đông y, tỉ lệ chuyển nặng chỉ là 2 - 5%; trong khi tỉ lệ ở các bệnh viện sử dụng tây y là 10 - 20%, theo CCTV.

Trương Bá Lễ, viện sĩ Viện công trình Trung Quốc, hiệu trưởng Đại học Y dược Thiên Tân, người phụ trách Bệnh viện dã chiến Giang Hạ, cho rằng khi chưa có thuốc đặc trị COVID-19, theo kinh nghiệm của Trung Quốc, thuốc đông y là an toàn và hiệu quả. 

Bác sĩ Trương Bá Lễ đã chọn ra 3 loại thuốc đông y như viên Kim Hoa Thanh Cảm; viên nang Liên Hoa Thanh Ôn, thuốc chích Tuyết Tất Thanh, 3 loại thuốc thang Thanh Phổi Bài Độc, Hóa Thất Bại Độc, Xuyên Phế Bại Độc để điều trị cho bệnh nhân. Những loại thuốc trên sau đó được Trung Quốc chính thức áp dụng trong phác đồ điều trị COVID-19.

Theo bác sĩ Lễ, các ca bệnh nặng nếu cho sử dụng thuốc tiêm đông y ngay từ đầu có hiệu quả điều trị rất cao, như các loại thuốc tiêm Tuyết Tất Tịnh, Nhiệt Độc Ninh, Đàm Nhiệt Thanh. Khi dịch bệnh thuyên giảm, ông nghĩ đến quá trình hồi phục của bệnh nhân, biên soạn Hướng dẫn điều trị đông tây kết hợp trong giai đoạn hồi phục cho bệnh nhân COVID-19.

Một bệnh nhân nữ sốt, đau đầu, mệt mỏi đến khám vào ngày 8-1-2020 sau đó chẩn đoán nhiễm virus SARS-CoV-2; ngày 13-1 bệnh nhân được chuyển đến Bệnh viện Địa đàn Bắc Kinh. Chuyên gia đông y chọn phương pháp thanh nhiệt tuyên phổi, sức khỏe của cô tiến triển tốt, hết sốt và âm tính với virus SARS-CoV-2. Đây là ca bệnh COVID-19 hoàn toàn bằng đông y của bệnh viện này, theo Nhân Dân Nhật Báo.

Đông y được áp dụng trong phác đồ điều trị

Theo trang med.china.com.cn, Ủy ban Sức khỏe Trung Quốc từng ban hành 7 phác đồ điều trị bệnh nhân COVID-19, trong đó từ phác đồ thứ 3 đến thứ 7 đều có phần phác đồ điều trị bằng đông y, thậm chí nhấn mạnh bệnh viêm phổi do virus corona thuộc phạm trù dịch bệnh đông y.

Trong phác đồ thứ 7 có phần ghi rõ phương pháp sử dụng thuốc đông y trong giai đoạn giám sát y tế cho đối tượng cách ly tại nhà, hay cách ly tập trung.

Dư Yến Hồng, Cục đông y dược Trung Quốc, trong cuộc họp báo phòng chống dịch COVID-19 Trung Quốc vào ngày 23-3, đã cho biết: theo điều tra hiệu quả chữa trị lâm sàng cho thấy đông y có hiệu quả trên 90%. Đông y có tác dụng giảm tỉ lệ chuyển biến nặng, tăng tỉ lệ khỏi bệnh, giảm tỉ lệ tử vong, thúc đẩy quá trình phục hồi cho bệnh nhân.

Giữa tháng 3-2020, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình có một bài viết quan trọng trên tạp chí Cầu Thị, yêu cầu thúc đẩy quá trình nghiên cứu thuốc điều trị COVID-19, kiên trì phương pháp kết hợp đông tây y trong điều trị.

Theo số liệu của trang China Daily, tính đến 15-3-2020, tỉ lệ sử dụng thuốc đông y trong điều trị bệnh COVID-19 ở Hồ Bắc là 91,64%; Vũ Hán là 89,1%, trong khi ở toàn Trung Quốc là 92,41%. Điều tra của Học viện công trình phần mềm Vũ Hán cho thấy các ca điều trị bằng đông y có tỉ lệ tái dương tính là 1,77%, trong khi sử dụng tây y là 15,79%.

Hiệu quả thuốc đông y trong phòng chống dịch COVID-19 được nhiều khu vực tin tưởng áp dụng. Chính quyền khu Vũ Xương, thành phố Vũ Hán từ đầu tháng 2-2020 đã cấp thuốc đông y phòng ngừa COVID-19 cho người dân và dùng thuốc đông y chữa trị cho các ca F0. 

Đến giữa tháng 3, hơn 20.000 người dân đã được sử dụng thuốc đông y. Sau 14 ngày chữa trị, tỉ lệ mắc COVID-19 và tỉ lệ tử vong giảm đáng kể, sau đó giữ ở mức thấp.

Vương Huy, phó cục trưởng Cục bảo vệ sức khỏe khu Vũ Xương, nói với tờ China Daily rằng sử dụng đông y ngay từ đầu có tác dụng phòng bệnh, kết hợp đông tây y trong điều trị có hiệu quả thấy rõ.

Đầu năm 2020, bác sĩ Lý Hạo, viện trưởng Bệnh viện Vọng kinh Viện khoa học đông y Trung Quốc, giáo sư Đại học Bắc Kinh, được điều động làm tổ trưởng tổ bác sĩ đông y hỗ trợ một khu ca bệnh nặng Bệnh viện Kim Ngân Đàm Vũ Hán (khu Nam), lúc đó có 42 ca bệnh nặng. 

Khi phát hiện các bệnh nhân đều sử dụng phác đồ điều trị giống nhau, ông đã thay bằng việc khám và kê đơn thuốc đông y cho từng bệnh nhân cụ thể. Kết quả, từ ngày 25-1 đến cuối tháng 3 khi đoàn bác sĩ rút đi, khu Nam đã điều trị cho 158 ca, xuất viện 140 ca, trong đó hoàn toàn điều trị bằng đông y là 88 ca, tỉ lệ khỏi bệnh xuất viện là 88,61%. Tỉ lệ tử vong của khu Nam là 1 con số, trong khi các khu điều trị khác đều ở mức 2 con số, theo tạp chí Trung Hoa Anh Tài.

Bác sĩ Lý sau đó được mời đi Dubai để chữa trị cho hơn 320 công dân Trung Quốc đang làm việc tại đây. Khi đến nơi, đã có 179/300 công dân Trung Quốc dương tính, do tốc độ xét nghiệm trả kết quả chậm, nên ông quyết định cho tất cả 300 công nhân uống thuốc đông y điều trị, như thuốc Thanh Nhiệt Bài Độc, Hóa Thất Bại Độc, Liên Hoa Thanh Ôn. Sau 5 ngày kiểm tra lại có 169 người xét nghiệm âm tính, đến ngày thứ 7 thì có thêm 121 người âm tính. ■